شناسه خبر : 74717
تاریخ انتشار : 1400/05/23 16:41
مقام «رأس الحسین» در سرزمین‌های اشغالی

مقام «رأس الحسین» در سرزمین‌های اشغالی

رأس مطهر امام حسین (ع) پس از کوفه به دمشق، مقر خلافت یزید فرستاده شد؛ پس از آن در مورد سرنوشت آن بین تاریخ‌دانان اختلافات بسیاری است. زیارتگاه‌های زیادی منسوب رأس مطهر امام حسین (ع) در شامات، عراق، مصر و حتی افغانستان وجود دارد.
نورنیوز-گروه فرهنگی: «سورپرایز مقدس، پشت بیمارستان اسرائیلی». این عنوان یادداشتی است که سایت لس‌آنجلس‌ تایمز در 21 می 2008 به قلم «باتشیوا سابلمن» حول کشفی نادر در یکی از شهرهای فلسطین اشغالی منتشر کرده است. شهر ساحلی «اشکلون» (Ashkelon) در آن زمان و به دلیل نزدیکی به غزه، چند بار مورد حملهٔ راکت‌های شلیک‌شده از سمت نوار غزه قرار گرفته است. در یک حمله و در اثر تصادم موشک به یک مرکز خرید، ده‌ها نفر از ساکنین این شهر مجروح می‌شوند و در مرکز پزشکی Barzilai مورد مداوا قرار می‌گیرند. این حادثه، توجه اذهان را به یک قطعهٔ شگرف تاریخی در بیمارستان شهر «اشکلون» جلب می‌کند: مقام رأس‌الحسین علیه‌السلام.
 

مورخین اسلامی دربارهٔ این‌که پس از وقوع حادثهٔ کربلا و شهادت امام حسین‌ بن علی بن ابی‌طالب، تقدیر الهی سر بریدهٔ امام را به کدامین خاک مدفون کرده است، اختلاف نظر دارند. اقوال مختلف که بعضی مبتنی بر روایات منقول از ائمهٔ شیعه هستند و بعضی دیگر از روایت‌های تاریخی نتیجه شده‌اند، نظر مشترکی را حول این موضوع فراهم نمی‌آورند. اگر از بعضی باورهای عام هم‌چون اعتقادی که میان بعضی از شیعیان افغان وجود دارد و زیارت‌گاهی را در استان کندز افغانستان به عنوان محل دفن سر تقدیس می‌کنند، بگذریم، خاصهٔ این‌ نگاه‌های تاریخی را می‌توان حول دو محور دسته‌بندی کرد؛ گروهی از محققین و مورخین شیعه که محل دفن سر امام را بر کنار مضجع و در کربلا و یا دست‌کم در عراق می‌دانند، و گروهی دیگر که عموما شامل مورخین اسلامی غیر اثنی‌عشری (هم‌چون اهل‌تسنن و اسماعیلیه) می‌شود و مدفن سر را خارج از عراق، در شام و مصر و سوریه می‌دانند.

در این مقال، مجال بررسی و اعتبارسنجی این روایات تاریخی نیست، نیز این‌که کاری است خارج از توش و توان نگارنده؛ اما اشاره‌ای به روایت تاریخی دمشقیه به منظور طرح پیش‌زمینهٔ تاریخی این مسئله، ضروری است. روایت زیر را از مقاله‌ای تحت عنوان «تاریخ مختصر انتقال رأس مقدس حسین‌بن‌علی، از دمشق تا اشکلون تا قاهره» ترجمه کرده‌ام که به قلم «دکتر عباس برهانی» در روزنامهٔ «دیلی‌نیوز» پاکستان به تاریخ 3 ژانویه 2009 به چاپ رسیده است و مدخل «حسین‌ بن علی» در صفحهٔ انگلیسی ویکی‌پدیا به آن ارجاع داده است. بدیهی است که این نقل، به معنای تأیید یا رد آن نیست.

با حضور اسرای اهل‌بیت، یزید بن معاویة پس از برپایی جشن و به نمایش گذاردن سر بریدهٔ امام حسین، آن را در شکافی در دیوار درونی مسجد جامع دمشق دفن کرد. این سر تا زمان حکومت عباسیون مضبوط و محدود، اما مورد احترام و زیارت دوست‌داران اهل‌بیت رسول‌الله باقی می‌ماند.  «المقتدر بالله» خلیفهٔ عباسی تلاش زیادی برای بازداری شیعیان از زیارت این مقام انجام می‌دهد، که ثمری نمی‌دهد. پس دستور می‌دهد تا مقام و علائم آن را نابود کنند و تابوت حاوی سر را در شهر «عسقلان» که در آن زمان مرز حکومت مسلمین بوده است، به‌طور مخفیانه دفن کنند.

سال‌ها بعد، «ابومنصور نزار المصطفی» خلیفهٔ پانزدهم فاطمی، مکان این سر را در محلی به‌ نام «باب الفرادیس» در عسقلان شناسایی می‌کند، اما هم‌چنان تا حدود 250 سال بعد یعنی سال 1153 میلادی در همان مکان باقی می‌ماند. خلیفهٔ هجدهم فاطمی «معاد المنتصر بالله» به «داعی، بدرالجمالی» فرماندهٔ نیروهای فاطمی در فلسطین دستور می‌دهد تا محل دقیق رأس الحسین را شناسایی و بازسازی کند. بدرالجمالی طبق این دستور، مسجدی را در محل مذکور برپا می‌کند که به «مسجد مشهد الحسین» نام‌گذاری می‌شود. او منبری چوبین تهیه می‌کند که درون آن، کتیبه‌ای به خط کوفی عربی فاطمی کنده‌کاری شده است و گزارشی از چگونگی این سیر ارائه می‌دهد. [گفتنی است این کتیبهٔ تاریخی کماکان در منبر فاطمی موجود است.]

 

 
پس از آن‌که «الطیب ابی‌القاسم» بیست‌ویکمین خلیفهٔ فاطمی رو به انزوا گذارد، عمویش «عبدالمجید» حکومت فاطمی را تصاحب کرد. در میانهٔ جنگ‌های صلیبی، او از خوف قساوت و بی‌رحمی دشمنان دستور می‌دهد تا «امیر صیف المملکة تمیم» والی شهر عسقلان  به همراه «قاضی محمد بن مسکین» تولیت مشهد الحسین، تابوت سر را از جایگاه خود خارج کنند و در کمال احترام و تکریم به قاهره منتقل کنند. مورخینی چون المقریزی و ابن میسّر چنین نقل کرده‌اند که در روز سه‌شنبه دهم جمادی‌الآخر، تابوت را طی تشریفات خاص و همراه موکبی شکوهمند که در پیشاپیش آن امیر مصر «الصالح طلائع بن زریک» بود، به سمت کاخ زمرد آوردند و سپس در محلی به نام «قبة الدیلم» به خاک سپردند. این مکان امروزه با نام «مشهد الحسین» در قاهره، زیارت‌گاه جمع کثیری از مسلمانان مصری است که هرساله و به ویژه ایام محرم، به آن‌جا می‌آیند.

این‌ها گذشت تا به وقت سلطنت «صلاح‌الدین ایوبی». یکی از مورخین مشهور مصری به نام «محی‌الدین عبد الزهیر» می‌نویسد: "هنگامی که صلاح‌الدین به قدرت رسید، تمامی آثار بر جای مانده از حکومت فاطمی را تخریب می‌کند و عزاداری در ماه محرم را ممنوع می‌کند و روز عاشورا را روز شادی و جشن اعلام می‌کند." در طول حکومت وی که از دشمنان شیعه بوده است، منبر فاطمی را از عسقلان به «مسجد خلیل‌الرحمن» یا «مسجد ابراهیمی» در شهر الخلیل کنونی در فلسطین منتقل می‌کنند، لیکن متوجه کتیبهٔ تاریخی آن نمی‌شوند. تا آن‌که بعدها «طاهر صفی‌الدین» پنجاه‌ویکمین داعی فاطمی (متوفای 1965میلادی)، حین بازدید از مسجد خلیل‌الرحمن، هزار سال پس از انقراض حکومت فاطمیان، منبر فاطمی را شناسایی می‌کند و کتیبه را مشاهده می‌کند.

اما مسجد شهر عسقلان، که امروزه به نام عبری «اشکلون» شناخته می‌شود، با عنوان «مسجد المشهد الحسین» تا نیمهٔ قرن بیستم میلادی پا برجا بوده است و مورد تکریم و زیارت مسلمانان قرار داشته است. در این سال‌ها، این مسجد به عنوان مجلل‌ترین بنای شهر اشکلون شناخته می‌شده است. «توفیق کنعان» در کتاب «مقدسات محمدی در فلسطین»، آن را «مقامی عظیم بر فراز یک تپه» توصیف می‌کند که مقبره‌ای در میان ندارد، اما رکنی دارد که نشانه‌دهندهٔ مکان دفن سر بوده است. گزارشی در روزنامهٔ «هاآرتص» در سال 2005 مبنی بر آن است که این زیارت‌گاه در جولای 1950 به دستور «موشه دایان» تخریب شده است.

«سابلمن» در یادداشت خود در لس‌آنجلس تایمز می‌نویسد: "از آن مسجد تپه‌ای پوشیده از علف باقی می‌ماند، اما یک هزاره پس از آن که سر حسین‌بن‌علی از اشکلون جابه‌جا شده است، این مکان هنوز مورد احترام فرقه‌های شیعه خصوصا شیعیان هند و پاکستان است." او از اهالی بیمارستان Barzilai نقل می‌کند که یک دهه پیش، یک روحانی مذهبی شیعه به بیمارستان می‌آید و تقاضایی نامعمول را مطرح می‌کند: بنای یک جای‌گاه نماز برای زائران در این مکان.

این شخص «داعی محمد برهان‌الدین» پیشوای پنجاه‌ و دوم فرقهٔ اسماعیلیه است که تعمیر و بازسازی مسجد اعظم کوفه نیز به دست او صورت گرفته است. دکتر «ران لابل» رئیس بیمارستان از او می‌پرسد: "از کجا می‌دانید که این‌جا همان محل است؟" برهان‌الدین او را به روی تپه می‌برد و با بیل مشغول حفر آن می‌شود. دکتر لابل می‌گوید: "در کمال تعجب، مشاهده کردم که پس از حفر یک متر یا بیشتر، سنگ نبشی‌های مسجد کهن نمایان شد." زائران پس از این اتفاق، با هم‌یاری مسئولین بیمارستان شهر اشکلون، گران‌قیمت‌ترین سنگ مرمر را از هند وارد می‌کنند و جایگاهی مرمرین برای نمازگزاری زائران در محل منسوب به دفن سر در پشت بیمارستان ساخته می‌شود. بدین ترتیب، هر ساله تعداد قابل توجهی از شیعیان در این مکان به رسم ادای احترام به امام حسین‌بن‌علی، حضور می‌یابند.

دکتر لابل که اکنون در مورد این موضوع متخصص شده است، می‌گوید: "آن‌ها مردمانی آرام و صلح‌جو هستند. در سکوت می‌آیند و می‌روند، به ندرت صدایی از آن‌ها شنیده می‌شود. این‌جا جزیره‌ای شده است برای نمازگزاران مسلمان شیعه، در یک بیمارستان اسرائیلی، در یک دولت یهودی... این اتفاق، منحصر به فرد است!"

 

 

 

 

 


اخبار مرتبط











نظرات

قصد شرکت در انتخابات فدراسیون فوتبال را ندارم

گزارش تصویری | افزایش تدابیر امنیتی در پی احتمال شورش پس از اعلام نتایج انتخابات آمریکا

گزارش تصویری | انتخابات ریاست جمهوری آمریکا

حراج شصت وپنجم سکه فردا برگزار می‌شود

وزیر جنگ رژیم صهیونیستی برکنار شد

محصولات جدید دارویی شستا در ماه‌های آتی رونمای می‌شود

عکس های منتخب ایران، سه شنبه 15 آبان 1403

مشکل مسکن ایثارگران در آینده نزدیک

عراقچی اسلام‌آباد را به مقصد تهران ترک کرد

منع شرکت در آزمون 1404 برای پذیرفته‌شدگان کارشناسی ارشد و دکتری برداشته شد

اهمیت بالای اجرای برنامه هفتم در حوزه سلامت

مهم‌ترین مسئله در تحقق رشد 8 درصدی تامین نیروی انسانی متخصص است

تهران سردتر می‌شود/ بارش برف در ارتفاعات پایتخت

بحران کمبود سرباز در جبهه‌های نبرد لبنان و غزه

«فرود عسگری» به سرپرست گمرک ایران منصوب شد

لحظه به لحظه با انتخابات آمریکا/ رقابت مویرگی هریس و ترامپ

دختربچه 11 ساله کاشمری در اثر ضرب‌وشتم جان باخت

تقاضای جهانی نفت بعد از 2030 به شدت افزایش می‌یابد

ظرفیت ساخت 11 میلیون واحد مسکونی در بافت فرسوده وجود دارد

ثمره سرمایه‌گذاری‌های خارجی متعلق به همه مردم است

سیاست نامه | جشن شکوهمند وفاق در زاهدان + فیلم

حمله رژیم اشغالگر به خاک سوریه

یک رستوران بین‌راهی به دلیل به‌کارگیری اتباع خارجی پلمپ شد

تنها 3 هزار نفر از 20 هزار کشته سوانح رانندگی 1402 مقصر بودند

روزگار رژیم صهیونیستی سیاه شده است

دشمن پاسخی درخور دریافت خواهد کرد

خودروهای شوتی عامل 11 درصد متوفیان تصادفات هستند

فصل اول طنز «زیرخاکی» از شنبه پخش می‌شود

ابتلا به افسردگی در مجردها 80 درصد بیشتر از متأهل‌ها است

کسب‌و‌کارهای اینترنتی ملزم به پرداخت مالیات هستند

حجت‌الاسلام‌ اژه‌ای: با قدرت برای ریشه‌کنی فساد و مجازات مُفسد ورود پیدا می‌کنیم

دسترسی کاربران اپل به «چت‌جی‌پی‌تی پلاس» امکانپذیر می‌شود

ربع‌ سکه 1403در حراج 19 آبان ماه عرضه می‌شود

اولویت‌ها و هزینه اولیه حج 1404 اعلام شد

اختصاص 2 میلیارد دلار برای واردات خودرو در سال آینده

رکورد طولانی‌ترین رالی تاریخ تنیس روی میز جهان شکست

درخواست جدید آمریکا از ایران/به حمله رژیم اسرائیل پاسخ ندهید

11 گور با جواهرات در مصر کشف شد

اسرائیل پس از انتخابات امریکا بحرانی می‌شود

قتل پدر به دست پسر روانی

شناگر 50 متر پروانه کشورمان در ژاپن طلا گرفت

وزیر راه و شهرسازی: رونق سرزمینی در جزیره بوموسی شکل می گیرد

نورنما | ساعت خواب در مدارس ژاپن +فیلم

عزل مدیران ارشد مبارزه با پولشویی سه بانک کشور

سیستم عامل آی پد زیر ذره‌بین اتحادیه اروپا

نفوذ پهپاد به منطقه اشغالی «بحرالمیت»

دستور رئیس قوه قضاییه برای بررسی درخواست عفو دو خبرنگار بازداشتی/بازداشت عوامل حادثه تفتان

پهپادها پاشنه آشیل ارتش رژیم اسرائیل

چرا بزرگترین آرزوی نتانیاهو، بازگشت ترامپ به کاخ سفید است؟

محمدحسین عطارچیان درگذشت

لیگ قهرمانان آسیا؛ ساعت دیدار سپاهان و شارجه امارات تغییر کرد

واکنش دفتر رئیس جمهور به شایعات درباره برگزاری جلسه شورای عالی فضای مجازی

آیت الله موحدی کرمانی: خون شهدای مقاومت هر روز از عمر رژیم پلید صهیونیستی می کاهد

مطبوعات‌چی | مروری بر روزنامه‌های سه شنبه 15 آبان 1403

ماجرای دانشگاه علوم تحقیقات، سیاسی یا روانی!؟

آیا رفع فیلترینگ امضا می‌شود؟

عراقچی با فرمانده ارتش پاکستان دیدار کرد

آغاز بکار 12 مجتمع قضایی محاکم صلح در تهران

نخستین ماهواره چوبی جهان به فضا رفت

آغاز رسمی انتخابات در آمریکا

تنظیم پیش‌نویس قطعنامه مالزی برای حذف رژیم اسرائیل از سازمان ملل

بارش رگبار باران امروز در 9 استان

کمپین ترکیه برای تحریم تسلیحاتی رژیم اسرائیل

پرتاب موفقیت‌آمیز ماهواره‌های «کوثر» و «هدهد» به فضا

دستگیری 6 تروریست در جنوب سیستان و بلوچستان

ملاقات وزیر ارتباطات ایران با رئیس جمهور کوبا

ماهواره چینی شی چشمک‌زن را رصد کرد

وزیر خارجه کشورمان وارد اسلام آباد شد

«کمال داوود» برنده جایزه گنکور شد

وقوع انفجار در چند کیلومتری خانه نتانیاهو

دستگیری سارقان 10 میلیاردی طلافروشی در تهران

پیروزی ترامپ برای ایران بهتر است یا موفقیت هریس؟

دیدار پوتین با وزیر خارجه کره شمالی در مسکو

رابطه پنهان 30 ساله با قتل به پایان رسید

انتخابات آمریکا چه تاثیری بر تحولات غرب آسیا دارد؟

عکس های منتخب جهان، 4 نوامبر 2024

نور ویدئو | هریس یا ترامپ ؛ کدامیک می برند؟ +فیلم

عکس های منتخب ایران، دوشنبه 14 آبان 1403

الهلال 3 - استقلال 0 +فیلم

شرایط جدید بازنشستگی مشخص شد

ترامپ، هریس و آنچه در انتظار غرب آسیاست

تشریح جزئیات عملکرد ماهواره‌های کوثر و هدهد

پیشتازی هریس در نظرسنجی بر ترامپ در 4 ایالت کلیدی

وقوع انفجار در دمشق +فیلم

پیام تبریک پزشکیان به نخست‌وزیر گرجستان

پرسپولیس 1 - الغرافه 1/ قرمزپوشان همچنان در حسرت پیروزی +فیلم

امیری‌مقدم: نسل‌کشی اسرائیل محور اصلی گفت‌وگوهاست/تشریح اهداف سفر عراقچی به پاکستان

نتانیاهو قصد کودتا در اسرائیل را دارد

تغییری در مصوبه کنکوری شورایعالی انقلاب فرهنگی ایجاد نشده است

هواشناسی به کشاورزان هشدار داد

لزوم بر آتش‌بس در غزه و جلوگیری از افزایش تنش در منطقه

بخشنامه معاون اول رئیس جمهور به دستگاه‌های اجرایی و استانداری‌ها

مجسمه «مولانا» رونمایی شد

«محمد جعفرپور» مدیرعامل شرکت مخابرات ایران شد

پزشکیان هفته آینده به باکو می‌رود

ایران به روسیه موشک نداده است

فیفا 16 ورزشگاه ایران را تایید می‌کند

دیپلماسی مشترک با کشورهای همسایه بخشی از امنیت ایران است

رشد اقتصادی جهانی بدون کشورهای عضو بریکس امکان‌پذیر نیست

مدیوم شات | معرفی فیلم باغ کیانوش + فیلم

X
آگهی تبلیغاتی